Tết Nguyên đán là ngày tết cổ truyền của người Việt ta từ bao đời nay. Trải qua bao nhiêu năm, dù có những phát triển của đời sống xã hội nhưng những phong tục cổ truyền ngày Tết của người Việt vẫn giữ được những nét bản sắc dân tộc. MTalent xin được điểm lại một số phong tục đẹp trong những ngày Tết của người Việt ta.

1. Những ngày giáp Tết

Chợ Tết

    Theo thói quen, người đi chợ sắm Tết thường mua rất nhiều đồ. Người Việt Nam thường quan niệm, ngày Tết đầu năm mới nên cần dự trữ đồ trong nhà để không lúc nào thiếu đồ ăn vì vậy mọi người thường mua sắm cũng nhiều hơn ngày thường. Mọi người cũng đi chợ Hoa để chọn những cành đào đẹp, những bông hoa tươi để trang trí trong nhà ngày Tết. Người người đi chợ sắm tết tạo nên không khí ngày tết ấm cúng, sôi nổi.

Ảnh 1. Chợ Tết rực rỡ sắc màu

• Trang trí, sửa soạn nhà cửa ngày Tết

      Với quan niệm “Tống cựu ngênh tân”, người Việt ta có thói quen dọn dẹp sạch sẽ trong nhà ngoài ngõ, vứt bỏ những thứ rác rưởi, hoặc đồ cũ không dùng tới, để dành chỗ đón cái mới, quần áo mới, vật dụng mới… Trong nhà đặt các lọ hoa với đủ màu sắc tươi mới như cúc vàng, hoa đào, hoa mai… hoặc những cây quất với những trái quất vàng ươm làm rực một góc không gian.

Tảo mộ

     Từ ngày 23 đến chiều 30 tháng Chạp, con cháu trong gia tộc tề tựu đông đủ và cùng đi thăm và quét dọn mồ mả tổ tiên. Mỗi gia đình đều đem theo hương đèn, hoa quả để cúng, mời tổ tiên về ăn Tết với con cháu.

Phong tục cúng ông Công ông Táo

     Theo dân gian, ông Táo  là người canh giữ bếp và nắm mọi hoạt động trong nhà. Ngày 23 tháng chạp là ngày ông Táo về trời để báo cáo hoạt động một năm qua của gia chủ với Ngọc Hoàng. Cứ vào ngày này, nhà nào cũng thu dọn nhà cửa, bếp sạch sẽ rồi làm lễ cũng tiễn ông Táo lên trời, nhờ ông báo cáo những điều tốt đẹp để một năm mới bình anh và may mắn. Theo lệ, lễ cũng ông Táo được đặt trong bếp và phải có cá chép vì các cụ quan niệm rằng ông Táo cưỡi cá chếp để lên trời.

Ảnh 2. Ngày 23 tháng Chạp hàng năm, ông Táo về trời để báo cáo hoạt động của gia chủ trong năm vừa qua.

Gói bánh chưng, bánh tét

     Phong tục gói bánh chưng, bánh tết là để nhớ về cội nguồn cũng như cầu mong cho năm mới mọi thứ sinh sôi nảy nở (như hạt nếp), no đủ, mọi sự thành công, vuông tròn, tốt đẹp. Ở miền Bắc, mọi người thường gói bánh chưng còn miền Nam thường gói bánh tét.

Ảnh 3. Gói bánh chưng, luộc bánh là một trong những phong tục đẹp của người Việt

     Công việc gói bánh trải qua nhiều công đoạn như rửa lá, lau lá, vo gạo, ngâm gạo, nấu đậu, ướp thịt… rồi cùng nhau ngồi trong nồi bánh, sum họp đầm ấm. Ngày nay, do cuộc sống bận rộn, các dịch vụ thương mại phát triển, phong tục này đang mất dần đi mà thay vào đó là mua ở ngoài hàng hoặc được biếu để dùng.

2. Những ngày Tết

Đón giao thừa

      Theo dân gian,  nguồn gốc của phong tục này là để tạ ơn Trời Đất. Hầu như nhà nào cũng có một mâm cỗ cúng Giao thừ với: một con gà luộc để nguyên không chặt, trái cây, mứt, bánh kẹo, giấy tiền vàng mã và nhang (hương). Khi thời khắc Giao thừa đến thì đặt mâm cúng ở trước sân, đối diện giữa cửa chính, người chủ gia đình sẽ thắp nhang lạy trời đất và cầu xin mọi điều tốt lành cho gia đình mình.

       Từ đêm giao thừa, người lớn tuổi trong nhà đã nhắc nhở anh em, con cháu không được cãi nhau, gây bất hòa, trẻ nhỏ không nghịch phá, đánh nhau, mọi người tránh nói những điều gở, tránh nói tục chửi bậy, gặp nhau tay bắt mặt mừng, nói cười vui vẻ, hòa nhã, mong năm mới sẽ được tốt đẹp. Phong tục này là một thói quen tốt, vẫn được duy trì dù ở thôn quê hay thành phố.

Xông nhà

      Theo dân gian, kể từ sau đêm Giao thừa, người nào đặt chân đến nhà đầu tiên gọi là xông nhà. Người ta tin rằng, người xông nhà đầu năm sẽ ảnh hưởng đến tương lai của chủ nhà trong cả năm mới. Vì vậy, tuổi tác người xông nhà cũng khá quan trọng. Thông thường, trước Tết chủ nhà thường chọn người quen biết, hợp tuổi để đến xông nhà cho nhà mình. Những người gia đình có tang cũng kiêng không đến nhà người khác chúc Tết. Mặc dù mang yếu tốt tâm linh, không có cơ sở khoa học nhưng đa phần mọi người đều theo bởi tin rằng “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”.

Chúc Tết, mừng tuổi

     Chúc Tết hay mừng tuổi là những phong tục từ lâu đời để mong muốn những điều tốt lành nhất sẽ đến với mọi người trong gia đình. Thường thì người ta chúc nhau sức khỏe, tiền tài, chúc làm ăn phát tài, hạnh phúc và thành công… Trẻ nhỏ cũng được dạy để chúc những lời hay đến ông bà, cha mẹ, anh chị và người thân quen.

Ảnh 4. Người lớn mừng tuổi trẻ con lấy lộc đầu năm mới.

       Đi kèm với chúc Tết là phong tục mừng tuổi. Người lớn sẽ mừng tuổi trẻ con một ít tiền nhỏ để trong một phong bao lì xì cho các bé. Món tiền chỉ là tượng trưng, không nặng về vật chất, miễn sao đồng tiền mới, phẳng phiu, không dùng tiền cũ nát…

       Tuy nhiên, ngày nay, phong tục này đã mất đi phần nào giá trị bởi chịu ảnh hưởng của “thương mại hóa”. Người ta đã tạo ra một thói quen đòi tiền mừng tuổi giá trí lớn hay trở thành một việc trao đổi khi tặng món tiền giá trị lớn cho trẻ em nhằm “lấy lòng” cha mẹ chúng.

Đi lễ đầu năm

       Dịp Tết là dịp để mọi người cùng nhau đi trẩy hội, đi lễ đầu xuân để cầu mong cho cả gia đình năm mới được mạnh khỏe, bình an, công việc suôn sẻ, may mắn, phát đạt và tràn đầy hạnh phúc. Đi lễ đầu xuân đã trở thành hơi thở của cuộc sống, là thói quen, nét đẹp của nền văn hóa Việt Nam.

Ảnh 5. Đầu xuân đi lễ cầu mong cho cả gia đình năm mới được mạnh khỏe, bình an.

          Khi những phong tục tập quán truyền thống phần nào đã thay đổi, mai một đi ít nhiều do cuộc sống hiện đại hối hả “cuốn” chúng ta đi thì chỉ có những dịp Tết đến xuân về, chúng ta mới có cơ hội duy trì những phong tục đẹp từ xa xưa. Hãy dành chút thời gian để dọn nhà cửa, sắm Tết, đi chợ hoa hay tảo mộ cùng gia đình, bạn sẽ cảm nhận được không khi Tết không phải đến từ không gian bên ngoài, mà từ trong mỗi chúng ta.

[Nguồn: Tổng hợp

Nguồn ảnh: Google image]